GAAFET: Bước Đột Phá Tiếp Theo Trong Sản Xuất Chip Máy Tính


Summary

Bài viết này khám phá GAAFET - một bước đột phá trong sản xuất chip máy tính, đồng thời mang lại những giá trị quan trọng cho độc giả về tương lai của công nghệ bán dẫn. Key Points:

  • GAAFET đang đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các công nghệ như CFET và FET 2D, nơi chi phí sản xuất và hiệu suất sẽ quyết định ai là người dẫn đầu trong tương lai.
  • Việc kiểm soát hiệu ứng ngắn kênh và biến đổi ngưỡng điện áp là thách thức lớn cho GAAFET, đòi hỏi nghiên cứu về vật liệu mới và kỹ thuật chế tạo tiên tiến.
  • GAAFET không chỉ thay đổi cấu trúc transistor mà còn yêu cầu cải tiến quy trình thiết kế chip, điều này cần phát triển các công cụ EDA tối ưu hơn.
Từ những thách thức đến cơ hội, GAAFET hứa hẹn sẽ định hình lại ngành công nghiệp chip máy tính trong thời gian tới.

Giới thiệu về GAAFET và sự chuyển mình trong ngành sản xuất chip

Giới thiệu về GAAFET: Giai đoạn tiếp theo trong sản xuất chip máy tính Các nhà sản xuất bán dẫn hàng đầu, bao gồm TSMC ở Đài Loan, Samsung ở Hàn Quốc và Intel tại Mỹ, đang chuẩn bị đưa ra một sự thay đổi lớn trong hình dạng của transistor. Cấu hình mới này được gọi là GAA hay GAAFET (Gate All Around), cũng như RibbonFET, MBC, MBCFET (Multi-Bridge-Channel) hoặc transistor Nanowire tùy thuộc vào từng tác giả. Trong bài viết này, tôi sẽ sử dụng thuật ngữ GAAFET để chỉ công nghệ này.

FinFET là gì và tại sao cần depopulation

Chức năng của GAAFET là một cuộc cách mạng trong quy trình sản xuất so với FinFET, giúp cải thiện hiệu suất năng lượng và công suất đến mức mà tất cả các transistor trên một con chip có thể được thu gọn lại chỉ còn một fin.

### **Tổng quan về FinFET và Depopulation**
Phương pháp chính để tăng mật độ transistor kể từ khi ra đời FinFET là giảm số lượng linh kiện (depopulation), thay vì chỉ đơn thuần thu nhỏ kích thước linh kiện như trước đây. Việc depopulation cho phép tích hợp nhiều transistor hơn vào cùng một không gian, đồng thời giảm thiểu độ nhiễu và nâng cao tốc độ xử lý, từ đó mang lại những lợi ích rõ rệt trong thiết kế mạch tích hợp. Điều này đặc biệt quan trọng với sự phát triển của công nghệ hiện đại, nơi mà yêu cầu về hiệu suất và tiết kiệm năng lượng ngày càng cao.

Ngoài ra, những vật liệu tiên tiến như graphene hay silic cacbua (SiC) đang được nghiên cứu để cải thiện thêm hiệu suất của các thành phần điện tử này. Những đổi mới trong cấu trúc FinFET đã mở ra hướng đi mới cho việc tối ưu hóa thiết kế chip máy tính, khẳng định vai trò then chốt của depopulation trong ngành công nghiệp bán dẫn hiện nay.
Extended Perspectives Comparison:
Tiêu đềNội dung
GAAFET là gì?Công nghệ transistor mới, cải tiến hiệu suất năng lượng và công suất so với FinFET.
Lợi ích của GAAFETCải thiện kiểm soát dòng điện, giảm rò rỉ điện năng, tiết kiệm năng lượng.
Đặc điểm chínhSử dụng kênh nhiều dải để tối ưu hóa diện tích bề mặt giữa cổng và kênh.
Thách thức sản xuấtQuy trình sản xuất phức tạp hơn FinFET, yêu cầu vật liệu hi sinh mới.
Tương lai của chip máy tínhDự kiến tích hợp cấu hình nhiều transistor trên mỗi fin vào năm 2028.

Cách thức hoạt động của FinFET qua các hình ảnh

Các transistor được sắp xếp thành các mảng. Một ví dụ về mảng FinFET là một cấu trúc rộng 8 fin và cao 3 cổng. Trong trường hợp này, mỗi transistor được định nghĩa bởi sự giao nhau của một cổng với bốn fin, có nghĩa là mảng này chứa tổng cộng 6 transistor. Để phù hợp với Quy luật Moore, bước tiến công nghệ tiếp theo cần phải tăng gấp đôi số lượng transistor (12) trong cùng một không gian so với mảng FinFET 2x3 như đã nêu trên. Việc này sẽ yêu cầu cải tiến đáng kể trong thiết kế và vật liệu sử dụng để đảm bảo hiệu suất hoạt động tốt hơn, tiết kiệm năng lượng hơn và có thể đem lại những lợi ích vượt trội cho việc sản xuất chip máy tính hiện đại.

GAAFET là gì và điểm khác biệt với FinFET

Để đạt được điều này, các đặc điểm có thể được thu nhỏ lại sao cho 12 cánh và 4 cửa có thể vừa vặn trong cùng một diện tích. Một lựa chọn khác là cập nhật thiết kế bố trí và xác định mỗi transistor như là giao điểm của một cổng với chỉ hai cánh, trong khi vẫn giữ nguyên kích thước tất cả các đặc điểm. Điều này sẽ giúp tối ưu hóa không gian mà không làm giảm hiệu suất hoạt động của mạch điện tử.


GAAFET là gì và điểm khác biệt với FinFET Free Images


Sự phát triển công nghệ từ FinFET đến GAAFET

Trong thời kỳ FinFET (2011 - nay), cả hai phương pháp đều được áp dụng, nhưng sự giảm bớt số lượng đã đóng góp phần lớn vào việc cải thiện mật độ. Để tối ưu hóa hiệu suất năng lượng từ một số ít các fin trên mỗi transistor, các nhà sản xuất bán dẫn đã tập trung vào việc cải tiến vật liệu và hình thái của các thành phần này như là cách tiếp cận chính để phát triển. Nói cách khác, chúng ta cần những chiếc fin tốt hơn, chứ không phải nhỏ hơn.

Sau nhiều lần thử nghiệm quy trình sản xuất, công nghệ chế tạo FinFET hiện tại trung bình chỉ có khoảng hai fin cho mỗi transistor. Tuy nhiên, đến giai đoạn này, FinFET đã không còn khả năng tăng trưởng (hay giảm bớt) nữa. Để đạt được cấu trúc transistor với một fin duy nhất, cần có những cải tiến đáng kể về hình thái nhằm nâng cao hiệu suất năng lượng của từng fin. GAAFET chính là giải pháp cho những cải tiến hình thái đó.

GAAFET hứa hẹn mang lại nhiều lợi ích so với FinFET nhờ vào nguyên lý hoạt động mới giúp kiểm soát dòng điện hiệu quả hơn và giảm thiểu tình trạng rò rỉ điện năng. Việc sử dụng vật liệu tiên tiến như graphene hoặc các vật liệu 2D cũng sẽ giúp nâng cao hiệu suất và tiết kiệm năng lượng trong quá trình vận hành.

Hơn nữa, GAAFET có thể được ứng dụng trong nhiều thiết bị công nghệ hiện đại từ điện thoại thông minh đến máy chủ dữ liệu lớn, mở ra tiềm năng to lớn cho ngành sản xuất chip máy tính trong tương lai gần.

Tại sao việc chuyển đổi sang GAAFET lại mất nhiều thời gian?

Thay vì có một vây thống nhất đi qua cổng, vây này sẽ được chia thành nhiều kênh theo chiều dọc với cổng nằm giữa. Điều này càng tăng diện tích giao diện giữa cổng và kênh, từ đó cải thiện hiệu suất năng lượng cho mỗi vây. Về mặt chức năng, GAAFET chỉ là thế hệ tiếp theo trong chuỗi các cải tiến cấu trúc nhằm nâng cao hiệu suất mà không nhất thiết phải giảm kích thước của vây (Hình 6). GAAFET làm tăng diện tích bề mặt giữa cổng và vây mà không thay đổi kích thước của các vây đã được định hình. Cần lưu ý rằng các nhà sản xuất GAAFET thích gọi phần ribbon bên trong cổng là "kênh" thay vì "giếng". Đây có thể sẽ trở thành tiêu chuẩn mới trong tương lai. Tôi vẫn giữ thuật ngữ “giếng” xuyên suốt bài viết này để duy trì tính liên tục với các hình thái trước đây.

Thách thức trong quy trình sản xuất GAAFET

Lưu ý rằng các con số của tôi được đơn giản hóa rất nhiều để làm nổi bật những khác biệt chính. Chúng không đại diện cho các transistor thực tế hoặc được vẽ theo tỷ lệ. Tôi vẽ ba dải trong một chồng hình, nhưng có nhiều hình ảnh từ các nhà sản xuất mà có thể hiển thị nhiều hơn hoặc ít hơn (ví dụ như Hình 7). Nói chung, việc sử dụng thêm dải ribbon nên mang lại hiệu suất năng lượng tốt hơn, nhưng cũng gặp phải thách thức lớn hơn trong quá trình sản xuất.

Lợi ích của GAAFET đối với hiệu suất năng lượng

Tại sao lại là bây giờ? Nếu GAAFET (Cổng bao quanh hoàn toàn FET) là một cải tiến chức năng rõ ràng so với FinFET, bạn có thể tự hỏi tại sao việc chuyển đổi từ FinFET sang GAAFET lại mất hơn 12 năm. Câu trả lời ngắn gọn là GAAFET dễ vẽ nhưng khó sản xuất. Quy trình sản xuất phức tạp hơn nhiều so với FinFET. Các công cụ và kỹ thuật cần thiết, mặc dù không hoàn toàn mới trong ngành công nghiệp bán dẫn, phải được thực hiện với độ nghiêm ngặt cao hơn bất kỳ ứng dụng nào trong FinFET.
Lợi ích của GAAFET đối với hiệu suất năng lượng

GAFEFt có ý nghĩa như thế nào cho tương lai công nghệ chip?

Ví dụ, việc tạo ra một kênh fin và sau đó chia nó thành các dải xếp chồng đòi hỏi phải có sự xuất hiện của một vật liệu hi sinh giữa mỗi dải. Vật liệu này cần chịu được quá trình định hình kênh nhưng cũng phải hoàn toàn có thể loại bỏ sau khi quá trình xử lý fin đã hoàn tất mà không làm hỏng các dải. GAAFET yêu cầu sự xuất hiện của một vật liệu hi sinh mới, điều này đặt ra những thách thức về việc lắng đọng, định hình và loại bỏ.

Tương lai sau GAAFET: CFET sẽ là gì?

Như hầu hết các cải tiến lớn trong ngành công nghiệp bán dẫn, hiện tại ngành công nghiệp đang chuyển từ FinFET sang GAAFET vì những phương pháp đơn giản hơn để giảm thiểu đã dần cạn kiệt. **Tóm lại**, GAAFET là một bước tiến lớn về hiệu suất năng lượng trên mỗi fin, mặc dù yêu cầu phát triển quy trình sản xuất mới rất phức tạp. Đây rõ ràng là sự tiếp nối của các kỹ thuật giảm thiểu đặc trưng đã thống trị việc tăng mật độ transistor theo định luật Moore trong suốt thời kỳ FinFET. Nó cho phép chip có gần như tất cả các transistor 1-fin.

Bạn có thể tự hỏi điều gì sẽ xảy ra tiếp theo? Bởi vì GAAFET thường sử dụng 1 fin cho mỗi transistor, liệu các thế hệ tương lai có phải quay lại việc thu nhỏ fins và gates để tăng mật độ không? Câu trả lời vẫn là không! Thay vào đó, các nhà sản xuất sẽ bắt đầu tích hợp cấu hình hỗ trợ nhiều hơn 1 transistor trên mỗi fin. Tôi sẽ thảo luận về tương lai xa vời này vào khoảng năm 2028 trở đi trong bài viết tiếp theo của mình về CFET.

Ngoài ra, cần nhấn mạnh rằng CFET hoạt động bằng cách sử dụng cả điện tử và lỗ trống nhằm nâng cao hiệu suất tổng thể. Việc áp dụng vật liệu mới như graphene hoặc các hợp chất hai chiều cũng rất quan trọng, bởi chúng có khả năng giảm tiêu thụ năng lượng và gia tăng tốc độ chuyển đổi trong vi mạch và thiết bị di động, từ đó làm nổi bật tầm quan trọng của CFET trong tương lai gần.

Reference Articles

Chip 5nm của IBM có thể tăng thời lượng pin gấp bốn lần

IBM tuyên bố rằng thiết kế GAAFET ấn tượng hơn so với FinFET sử dụng trong các chip hiện tại. Mặc dù FinFET có thể giảm xuống ở cấp độ 5nm nhưng ...

Bước đột phá ở quy mô nano của TSMC: 2nm và N4C ...

N4C dự kiến sẽ bắt đầu được sản xuất hàng loạt vào năm tới. Với kinh nghiệm phong phú và năng suất cao của TSMC trong quy trình 5nm, N4C được kỳ ...

Source: VnReview

Tất tật về phần mềm thiết kế chip EDA, mặt trận ...

Những phần mềm bị hạn chế là các công cụ được sử dụng cho thiết kế chip kiến trúc GAAFET (gate-all-around field-effect transistor: bóng bán dẫn ...

Source: Báo Mới

Intel Foundry sẵn sàng cho năm 2025 với tiến trình 18A và ...

Các công cụ này hỗ trợ khách hàng tận dụng toàn bộ tính năng của kiến trúc transistor RibbonFET gate-all-around (thiết kế với toàn bộ cổng bọc ...

Apple bắt đầu đầu tư vào nghiên cứu công nghệ 2nm của ...

Theo những nguồn tin được công bố, TSMC dự kiến ​​sẽ bắt đầu sản xuất chip 2nm vào nửa cuối của năm 2025. Điều đáng chú ý ở đây là kích thước ...

Mặc dù chip 5nm vẫn chưa xuất hiện trên thị trường, TSMC ...

- Kế hoạch sản xuất chip 3nm và 2nm của TSMC với công nghệ FinFET mới GAAFET. - Việc sản xuất chip dưới 5nm sẽ khó khăn và đòi hỏi nguyên liệu đặc biệt.

Source: Mytour

川上 英良 (Hidetoshi Kawakami)

Expert

Related Discussions

❖ Related Articles